Serwis lem.pl używa informacji zapisanych za pomocą cookies (tzw. „ciasteczek”) w celach statystycznych oraz w celu dostosowania do indywidualnych potrzeb użytkowników. Ustawienia dotyczące cookies można zmienić w Twojej przeglądarce internetowej. Korzystanie z niniejszego serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci końcowego urządzenia. Pliki cookies stanowią dane informatyczne, w szczególności pliki tekstowe, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika i przeznaczone są do korzystania z serwisu lem.pl
Niezwyciężony
Niezwyciężony to wymarzony scenariusz wielkiego batalistycznego filmu, poświęconego starciu ludzi z powstałą samorzutnie na odległej planecie populacją mikroautomatów niszczących wszelkie myślenie. Ale właśnie mechaniczne urządzenia — także te przez człowieka stworzone — nastawione są tam na odruchową walkę aż do samozatraty. To do istoty myślącej należy zrozumieć obcość i wyzwolić się z fatalizmu zniszczenia.
Cały ten złom
Uderzającą cechą pisarstwa Lema jest jego metaliterackość: kosmiczne historie to nie tyle snuta z niezmąconą powagą prognoza przyszłego rozwoju ludzkości, ile pewien rodzaj gry z wcześniej usadowionymi w ramach fantastyki (i nie tylko) wzorcami pisania i wzorcami literackich światów, jakie produkuje niestrudzenie gatunek. A może raczej: gra z literaturą jest niezbędnym tłem, na którym pojawia się własna Lema refleksja na temat ludzkości i jej przyszłych losów. Przy czym refleksja ta niekoniecznie znajduje się w centrum kosmicznej awantury. Niekiedy trzeba ją dopiero odkryć, niejako na obrzeżu tego, co naiwnemu czytelnikowi zdaje się problemowym centrum fabuły.
Komentarz autora
![Image](/images/zdjecia/mini/1966_kosmonauta.jpg)
Jest to zupełnie przyzwoicie wykonana "maszynka" narracyjna osnuta na niefikcyjnym problemie. Zwłaszcza ostatni rozdział, gdzie Rohan pojawia się wśród martwoty, spełnia wszystkie kanony wiarygodności i realizmu. Tyle bym powiedział. W porównaniu z Solaris książka to nieco skromniejsza, bo nie ma już tej lotności.
Fragment utworu
„Niezwyciężony”, krążownik drugiej klasy, największa jednostka, jaką dysponowała baza w konstelacji Liry, szedł fotonowym ciągiem przez skrajny kwadrant gwiazdozbioru. Osiemdziesięciu trzech ludzi załogi spało w tunelowym hibernatorze centralnego pokładu. Ponieważ rejs był stosunkowo krótki, zamiast pełnej hibernacji zastosowano pogłębiony sen, w którym temperatura ciała nie opada poniżej dziesięciu stopni. W sterowni pracowały tylko automaty.
Nota wydawnicza
Niezwyciężony po raz pierwszy został opublikowany w 1964 roku w Wydawnictwie MON, w tomie zatytułowanym Niezwyciężony i inne opowiadania.
Kolejne wydania:
- Wydawnictwo MON, Warszawa 1965 ( w tomie Niezwyciężony i inne opowiadania)
- Wydawnictwo Literackie, Kraków 1968 (w tomie Solaris. Niezwyciężony)
- Wydawnictwo Literackie, Kraków 1973 (w tomie Opowiadania wybrane)
- Wydawnictwo Literackie, Kraków 1975 (w tomie Opowiadania wybrane)
- Iskry, Warszawa 1982
- Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986 (w tomie Solaris. Niezwyciężony)
- Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986 (w tomie Solaris. Niezwyciężony w edycji Dzieł)
- Interart, Warszawa 1995
- Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1995
- Świat Książki, Warszawa 1997
- Wydawnictwo Literackie, Kraków 2002