Serwis lem.pl używa informacji zapisanych za pomocą cookies (tzw. „ciasteczek”) w celach statystycznych oraz w celu dostosowania do indywidualnych potrzeb użytkowników. Ustawienia dotyczące cookies można zmienić w Twojej przeglądarce internetowej. Korzystanie z niniejszego serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci końcowego urządzenia. Pliki cookies stanowią dane informatyczne, w szczególności pliki tekstowe, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika i przeznaczone są do korzystania z serwisu lem.pl
Summa Lemologiae
Stanisław Lem. Pisarz, myśliciel, człowiek.
Kraków 2003
Wydawnictwo Literackie
ISBN 83-08-03298-2
Teksty tu zebrane są przeglądem różnych metodologii i mód badawczych, na różnych też punktach twórczości Stanisława Lenia skupiają swą uwagę, co pozwala nam oglądać utwory pisarza z wielu perspektyw, podziwiać koncepcje filozoficzne, śledzić, w jaki sposób filozoficzna teoria zakotwiczona jest w obrazach świata i w działaniach bohaterów. Analizy dowodzą, jak wielkiej pracy trzeba, aby Lema czytać we wszystkich przekrojach jego zawrotnej intelektualnej komplikacji. Dowodzą też ponad wszelką wątpliwość, że trud to opłacalny.
Narodziny lemologii
Książka niniejsza jest plonem dwóch sesji literackich poświęconych twórczości Stanisława Lema. Pierwsza odbyła się w Krakowie, w auli Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz w Sali Mehofferow-skiej Wydawnictwa Literackiego, w dniach 15-17 listopada 1999, pod auspicjami Instytutu Filologii Polskiej UJ. Po upływie półrocza odbyła się następna, polsko-niemiecka sesja: dwa dni w Szczecinie, dwa w Greifswaldzie (10-13 maja 2000), zorganizowana w ramach Polsko-Niemieckiego Forum Literackiego łączącego współpracą uniwersytety obydwu miast, a powołanego do życia staraniem profesorów Ulrike Jekutsch i Andrzeja Sulikowskiego.
Ponad czterdzieści referatów, jakie wygłoszono na dwuetapowej sesji lemologicznej, stanowi ważny dorobek rodzącej się na naszych oczach „lemologii". Wcześniej o Lemie pisano — i to nawet sporo, tak duża akademicka impreza wyłącznie jemu poświęcona odbyła się jednak po raz pierwszy. Zauważmy, że autorami referatów byli przeważnie badacze średniego i młodszego pokolenia, co dokumentuje wpływ Lema na generację „wnuków". Sam pisarz pojawił się na krakowskiej sesji, brał udział w dyskusjach, naszkicował kilka autointerpretacji, odpowiadał na pytania referentów i publiczności, a zatem wykroczył poza rolę „żywej ikony". Zresztą referenci traktowali jego dzieło niekoniecznie z dbałością o wierność kanonicznym, bo przez samego autora potwierdzonym egzegezom.
Spis treści
- Narodziny lemologii — Jerzy Jarzębski, Andrzej Sulikowski 5
- Małgorzata Szpakowska, Schopenhauerowska antropologia Stanisława Lema 8
- Andrzej Stoff, Struktura myśli — ekspresja obrazu. O warunkach ekspozycji idei w twórczości Stanisława Lema 22
- Andreas Ohme, Fantastyka — science fiction — utopia. Próba rozgraniczenia definicji (na przykładzie wybranych tekstów Stanisława Lema) (z jęz. niem. przełożyła Elżbieta Kalinowska) 33
- Lidia Wiśniewska, Świat Lema między paradygmatami 53
- Jakub Z. Lichański, Stanisław Lem — filozof i pisarz. Dyskusja z lemologami 76
- Jerzy Jarzębski, Naturalne, sztuczne i dziura w kosmosie 90
- Maciej Michalski, Egzystencjalny wymiar twórczości Stanisława Lema 105
- Przemysław Czapliński, Stanisław Lem — spirala pesymizmu 120
- Piotr Krywak, Problematyka miłosna w twórczości Stanisława Lema 142
- Andrzej Sulikowski, Stanisław Lem a myślenie teologiczne 160
- Barbara Zielińska, Oskarżenie bez oskarżonego. Pytania teodycei w twórczości Stanisława Lema 171
- Iwona Pięta, Mimetyzm w obrazowaniu a literatura fantastyczno-naukowa na przykładzie prozy Stanisława Lema 188
- Mariusz Maciej Leś, Możliwe światy Stanisława Lema 207
- Istvan Csicsery-Ronay, Jr., Obcy u Lema (z jęz. ang. przełożyła Ewa Elżbieta Nowakowska) 217
- Maciej Dajnowski, Z problemów Lemowskiej groteski. O ogólnej natarczywości smoków prawdopodobieństwa 230
- Bernard Korzeniewski, Hybryda światów 243
- Małgorzata Glasenapp, Femina astralis — kobiecość w powieściach fantastycznonaukowych Stanisława Lema 256
- Ulrike Jekutsch, Pleć maszyny. Różnice płci w opowiadaniach Stanisława Lema „Rozprawa" i „Maska" (z jęz. niem. przełożyła Elżbieta Kalinowska) 276
- Michael During, Ijon lichy — nowoczesnym Guliwerem? „Dzienniki gwiazdowe" Stanisława Lema i „Podróże Guliwera" Jonathana Swifta (z jęz. niem. przełożyła Elżbieta Kalinowska) 296
- Christian Prunitsch, Wyznaczniki cykliczności w „Dziennikach gwiazdowych" Stanisława Lema (z jęz. niem. przełożyła Elżbieta Kalinowska) 316
- Piotr Michałowski, Babel XXI wieku. Biblioteka Stanisława Lema i Jorge Luisa Borgesa 332
- Jan Zieliński, Ślady lektury Rilkego w twórczości Lema 353
- Ewa Szczepkowska, Gra z autobiografią w „Wysokim Zamku" Stanisława Lema 363
- Marcin Wołk, Interteksty „Pamiętnika znalezionego w wannie" 376
- Aleksander Fiut, Sarmata w wehikule czasu (Stanisław Lem jako czytelnik) 400
- Wojciech Kudyba, Lem — felietonista 412
- Wykaz skrótów 428
- Indeks nazwisk 430